Historia pacyfizmu
srqpix (Flickr)
Pacyfizm to ruch społeczno-polityczny, który dąży do pokoju. Ideologia pacyfizmu opiera się na potępieniu wszelkich wojen (także tych obronnych i narodowo- wyzwoleńczych) oraz agresji. Jej wyznawcy żądają ustanowienia trwałego pokoju pomiędzy narodami i dążenia do rozwiązywania konfliktów zgodnie z międzynarodowym prawem, bez użycia sił zbrojnych.
Pacyfizm to połączenie dwóch słów: łac. „pacificus”- wprowadzający pokój oraz łac. „facere”- czynić.
Politycznie pacyfizm jest najczęściej wiązany z ruchami lewicowymi, głównie z tzw. zielonymi. Jednymi z najsłynniejszych propagatorów pacyfizmu byli: Martin Luther King, Immanuel Kant, Mahatma Gandhi, John Lennon, Lew Tołstoj i Albert Einstein.
Na przestrzeni wieków pacyfizm występował u podstaw wielu systemów filozoficznych, religijnych i społecznych, takich jak chociażby buddyzm, konfucjanizm, stoicyzm, chrześcijaństwo.
Pierwsze zmianki o pacyfizmie pojawiły się w starożytnej Grecji, m.in. w komedii Arystofanesa pt. „Lizystrata”, gdzie opisywał on jak żony odmawiały swoim mężom miłości fizycznej do czasu zawarcia między zwaśnionymi mężczyznami pokoju.
Historia pacyfizmu
Ruch społeczno-polityczny działający na rzecz pokoju zwany pacyfizmem zaczął się rozwijać na początku XIX w. Początkowo nosił on nazwę „federalizmu” lub „Młodej Europy”. W 1915 r. założono pierwsze towarzystwo pacyfistyczne w Nowym Jorku. Rok później powstała British Society for Promotion of Permanent and Universal Peace (Brytyjska społeczność na rzecz promocji permanentnego i uniwersalnego pokoju). W 1843 r. zorganizowano londyński kongres amerykańskich i brytyjskich pacyfistów. W II poł. XIX w. duży rozgłos zyskała europejska Liga Pokoju i Wolności. Pod koniec XIX w. na całym świecie istniało ponad 400 organizacji pacyfistycznych. W tym czasie pacyfiści zaczęli wysuwać własne propozycje szczegółowe dot. m.in. powszechnego rozbrojenia czy nieingerowania w wewnętrzne sprawy innych państw. Ówczesna działalność ruchu pacyfistów przyczyniła się także do ustanowienia przyznawanej od 1901 r. Pokojowej Nagrody Nobla. W tym samym roku A.H. Fred upowszechnił zaproponowaną przez E. Arnauda nazwę „pacyfizm” dzięki artykułowi „Przyjaźń, federalizm lub pacyfizm”.
Doświadczenia II wojny światowej oraz rozwój nowych technik wojennych, w tym broń jądrowa wpłynęły na programy współczesnych ruchów pacyfistycznych. Po 1945 r. oprócz organizacji niezależnych powstawały również organizacje o podłożu politycznym. Taki charakter miał Ruch Obrońców Pokoju, zapoczątkowany w 1948 r. i kierowany przez powołaną 1950 r. Światowa Radę Pokoju. Ruch ten, opowiadał się za rozbrojeniem oraz zapobieganiem konfliktom zbrojnym, działając jednocześnie z punktu widzenia interesów ruchu komunistycznego. Od lat 50. XX w. na Zachodzie uaktywniły się niezależne ruchy antynuklearne o zasięgu lokalnym, a także krajowym (np. brytyjska Kampania na Rzecz Rozbrojenia Nuklearnego) oraz międzynarodowym (np. Greenpeace). W latach 80. Zaczęły powstawać ruchy i organizacje pacyfistyczne również w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Najczęściej łączyły one hasła antywojenne z wystąpieniami w obronie praw człowieka i demokracji. Po 1989 r. uzyskały status legalnych ruchów oraz organizacji. W Polsce do najbardziej znanych ugrupowań pacyfistycznych należy Ruch Wolność i Pokój.
Dziś pacyfizm kojarzy się przede wszystkim z ruchem hippisowskim, który uaktywnił się w latach 60. i 70. ubiegłego wieku w USA. Przyczyną rozwoju tego ruchu były interwencje zbrojne Stanów Zjednoczonych prowadzone na Dalekim Wschodzie. Wojna w Wietnamie była najsłynniejszym przykładem zaangażowania pacyfistów (głównie amerykańskich hippisów). Demonstracje antywojenne pod hasłem „Make love, not war” i postawy mediów sprawiły, że rząd USA ugiął się, a następnie wycofał z tej jak mówili pacyfiści: brudnej i imperialistycznej walki. Od tamtej pory nieodłącznym symbolem pacyfizmu jest tzw. pacyfka. Twórcą tego znaku pokoju był brytyjski projektant Gerard Holtom, który wykorzystał niegdyś używany przez marynarzy alfabet semaforowy. Holtom umieścił na kole litery N i D, co miało oznaczać rozbrojenie nuklearne (Nuclear Disarmament).
Magdalena Warminska
Ostatnie wpisy Magdalena Warminska (zobacz wszystkie)
- Sposoby na zimową depresję - 21 listopada 2012
- Historia pacyfizmu - 14 września 2012
- Instalacja CNG w samochodzie - 10 września 2012
- Amber Gold – kulisy likwidacji spółki - 16 sierpnia 2012
- Saga „Zmierzch” – wampiry na topie - 8 sierpnia 2012
- Bankructwo biura podróży – co zrobić? - 17 lipca 2012
- Poduszki i materace gryczane - 3 lipca 2012
- EURO – historia Mistrzostw Europy w piłce nożnej - 18 czerwca 2012
- Męty w oku – powstawanie i leczenie - 1 czerwca 2012
Nie wiem… to wszystko piękne i ładne, ale mam wrażenie, że pacyfizm jest ideologią nierealną, nie do obronienia w prawdziwym świecie, gdzie wszystko rośnie kosztem czegoś innego. Taka natura, co zrobić…?
tak właśnie jest wygodnie myśleć! to tak jak – jestem gruby, bo takie mam geny. a w tle hamburger, pizza, słodzone napoje. to samo z pacyfizmem. lepiej zlekceważyć tę ideologię, nie trzeba bedzie się wysilać i nic zmieniać. żenada 🙁
Smutna odpowiedź, ale zastanawiam się, czy prawdziwa… Z jednej strony człowiek to rzeczywiście zwierze, z drugiej potrafi przezwyciężać swoje instynkty i doskonalić się. Może więc pacyfizm to kwestia pracy nad sobą, jaką mamy do wykonania jako gatunek?
Czy pacyfizm zakłada całkowite powstrzymanie się od przemocy, czy dopuszcza przemoc w wyjątkowych sytuacjach, tj. np. wtedy, gdy wstrzymanie się od przemocy doprowadziłoby do jeszcze większej przemocy?
Nie no, wydaje mi się, że pacyfizm nie dopuszcza w ogóle używania przemocy. Każdy problem można rozwiązać bez stosowania negatywnych metod. Przykład wojen prowadzonych przez USA pokazuje, iż przemoc nie jest dobrym sposobem na walkę z przemocą…
Witam! Mam wrażenie, że w tekście pojawił się błąd odnośnie daty założenia pierwszego towarzystwa pacyfistycznego w Nowym Yorku. Wydaje mi się, że chodzi o rok 1815. Proszę o sprawdzenie, bo mniej dociekliwych może to wprowadzić w błąd. 😉 Z góry dziękuję.